షిర్డీలో దర్శనీయ పుణ్యస్థలాలు
షిర్డీసాయితో సహచర్యాన్ని పంచుకుని వారి జ్ఞాపకాలను ప్రతిబింబించే ప్రదేశాలు, కట్టడాలు, ఆలయాలు షిర్డీలో ఎన్నో ఉన్నాయి.వీటిలో కొన్ని సాయి నివసించిన మసీదుకీ, ఇప్పటి సమాధి మందిరానికీ దగ్గరలోనే ఉన్నాయి. సాయి జీవనంతో అల్లుకున్న ఈ నిర్మాణాలను, ప్రదేశాలను తిలకించడం ఒక అపురూప దివ్యానుభూతి, షిర్డీ వెళ్ళిన యాత్రికులందరూ చూడదగిన ప్రదేశాలివి.
సమాధిమందిరం:
షిరిడీ ఉన్న ప్రదేశాలలో సమాధి మందిరానికే అత్యంత విశిష్ట స్థానం. 1914 లో ఇప్పుడు సమాధి మందిరం ఉన్న ప్రదేశంలో ఒక పూలతోట ఉండేది. ఈ తోట బాబా స్వయం కృషి ఫలితం. అక్కడ నేల చదును చేసి పూల మొక్కలు నాటి ఓజూ శ్రద్దగా నీరుపోసేవారు. నాగపూర్ కు చెందిన కోటీశ్వరుడు గోపాలరావు బూటీని ఈ మందిరం నిర్మిచమని బాబా ఆదేశించారు. 1918 కల్లా ఆ మందిరం రాయారైంది, అక్కడ మురళీధరుని ప్రతిష్టించాలని బూటీ ఆశించాడు బాబా ద్వారకామాయిలో అంతిమశ్వాస విడుస్తూ ‘నన్ను ఆ రాతిమేడలోకి తీసుకెళ్ళండి’ అన్నారు. అందుకే వారి సమాధి అక్కడ అవతరించింది.
మ్యూజియం
దీక్షిత్ వాడా ప్రక్కన మరియు గురుస్థాన్కు ఎదురుగా ఉన్నది. సాయిబాబా వారు వాడిన అనేక వస్తువులు ఇందులో ఉన్నవి. మ్యూజియం రెండు అంతస్తులలో కలదు.
ఉదయం మ్యూజియం 6-00 గంటకు తెరచి రాత్రి 09-00 గంటలకు మూయబడును
గురుస్థాన్
సాయిబాబా మందిరం నుండి బయటకు వచ్చు మార్గంలో కలదు. గురుస్థానంలో ఉన్న వేప చెట్టుకు భక్తులు 108 ప్రదక్షణు చేయటం రివాజు. ఇందు కోసం పాత గురుస్థాన్ ట్రస్ట్ వారిచే ఆధునీకరించబడినది.
టాకియా
గురుస్థాన్ ప్రక్కన, దీక్షిత్ వాడకు తూర్పు వైపున వేప చెట్టుకు ఎదురుగా ఉన్నది. ఇక్కడ ఓపెన్ ఎయిర్ థియేటర్ ఇటీవల కట్టబడినది. ఇది ఫకీర్లు విశ్రాంతి తీసుకొనే చోటు. మొదటిసారి బాబా వారు షిర్డి వచ్చినపుడు ఇక్కడ కొంత కాలం విశ్రాంతి తీసుకునేవారు.
లెండీ బాగ్ (లెండీ తోట)
లెండీ బాగ్ చూచుటకు భక్తులు 4 వ నెంబరు గేటునుండి ప్రవేశించవలసి యున్నది. ఇక్కడ దత్త మందిరం, గణపతిని మరియు బాబా వారు ఉపయోగించిన బావిని దర్శించవచ్చు. ఇటీవల లెండీ బాగ్లో సంస్థానం వారిచే కృత్రిమ వాటర్ఫాల్ ఏర్పాటు చేయబడినది.
నందదీప్
సాయిభక్తులు నందదీప్లో 108 ప్రదక్షిణలు చేయటం రివాజు. నందదీప్ చూడగోరు వారు 1వ నెంబరు గేటు లేక 3వ నెంబరు గేటు ద్వారా మాత్రమే ప్రవేశించగరు.
వేపచెట్టు
ఇది నందదీప్కు ఎడమ ప్రక్కన ఉన్నది. ఈ చెట్టు బాబాగారిచే స్వయంగా నాటబడినది. బాబా గారి జీవితంలో రోజూ ఈ చెట్టు క్రింద 2 నుండి 3 గంటల పాటు గడిపేవారు.
పీపుల్ చెట్టు
నందదీప్కు కుడి ప్రక్కన ఉన్నది.ఈ చెట్టు క్రింద కూడా బాబా గారు రోజూ 2 నుండి 3 గంటలు పాటు గడిపేవారు.
బాబావారు వాడిన బావి
కాంపౌండ్ వాల్కు కుడి ప్రక్కన ఉన్నది. సాయిబాబా చావిడి : సాయిబాబా వారి చావిడి అబ్దుల్ బాబా వారి ఆశ్రమమునకు ఎదురుగా ఉన్నది. ఇది రెండు భాగాలుగా విభజింపబడినది. ఎడమ ప్రక్క భాగంలోనికి ఆడవారికి మాత్రమే ప్రవేశం. కుడిప్రక్క భాగంలోకి పురుషులకు మాత్రమే ప్రవేశం. ఇది బాబా వారు రోజూ నిద్రించిన చోటు.
యాజ్ఞవల్క్య:
సమాధి మందిరంలో రారాజులా భాసిస్తూ మనకు గోచరించే సాయిమూర్తిని 1954 ప్రతిష్టించారు. శిల్పి శ్రీ తాలిమ్ విగ్రహం చెక్కే సమయంలో అడుగడుగునా బాబా ఆదేశాలిస్తూ, సూచనలు చేసేవారట. బాబా విగ్రహానికి అభిషేకం చేస్తుండగా తలమీద నుంచి జాలువారుతున్న పాలను చూస్తుంటే బాబా కనురెప్పలు కదలాడుతున్నట్లు అనుభూతి కలుగుతుంది. సాయి ప్రేమికులందరికీ ఈ విగ్రహం ఒక గొప్ప కానుక.
ఖండోబా ఆలయం:
1872 సంవత్సరంలో ఔరంగాబాద్ జిల్లా ధూప్ ఖేడా గ్రామానికి చెందిన చాంద్ పాటిల్ అనే ఆయన తన బావమరిది కొడుకు పెళ్ళి కోసం ఎడ్లబండిలో తరలి వస్తుండగా ఆ పెళ్ళిబళ్ళతో పాటు బాబా కాలుపెట్టారు. ఖండోబా ఆలయ సమీపంలో మర్రిచెట్టు కింద బళ్ళు ఆగాయి. ఆ సమయంలో అక్కడే ఉన్న అ ఆలయ పూజారి భక్త మహళ్సాపతి పక్కన కాశీరామ్ షింపీ, అప్పారావ్ జోగ్లే అనే వారు కూడా ఉన్నారు. దివ్యతేజస్సుతో అక్కడే మర్రిచెట్టు కింద నిలబడి ఉన్న బాబాను చూసి మహళ్సాపతి ‘యాసాయి’ అంటే ‘రండి మహానుభావా’ అని ఆహ్వానించారు. ఇంతకు ముందు 1854లోనే షిరిడీ గ్రామానికి సాయిబాబా వచ్చారట. కొద్ది సమయం మాత్రం ఉన్నారట, ఆ తరువాత ఎక్కడికి వెళ్ళారో ఎవరికీ తెలియదు. ఈ ఖండోబా దేవాలయానికి మరో ప్రత్యేకత ఉంది. సాకోరిలో నివసించిన బాబా ముఖ్యభాక్తుడు ఉపాసనీ బాబా సాయి ఆజ్ఞ మేరకు ఇక్కడే మూడున్నర సంవత్సరాలు ఉన్నారు.
